Өнім және төзімділік туралы ақпарат

1. Тұрақтылықтар туралы ереже

Көкөніс дақылдарының тұқымдары үшін өсімдіктердің зиянкестердің* және абиотикалық күйзелістердің әсеріне реакциясын сипаттайтын терминдердің анықтамасы (2012 жылдың маусымында қабылданған Көкөніс және сәндік дақылдар туралы ISF бөліміне сәйкес).

Кіріспе:

Өсімдіктер мен зиянкестер арасындағы қарым-қатынас өте күрделі. Будан өсімдіктің зиянкестерге реакциясын сипаттайтын жағдайлар белгілі және сипатталған биотиптермен, патотиптермен, нәсілдермен немесе қарастырылып отырған зиянкестердің штаммдарымен бақыланатын қоршаған орта жағдайында тестілеу арқылы анықталады.

Алайда, іс жүзінде зиянкестердің өсімдікке зиян келтіру қабілеті қоршаған ортаның әсеріне, зиянкес организмінің қасиеттеріне, сондай-ақ өсімдіктің қорғаныс күштеріне байланысты. Өсімдіктің өзін өзі қорғау қабілеті бір түрдің әртүрлі будандарында әртүрлі дәрежеде көрінеді. Өсімдіктің жасы, зиянкестер саны және уыттылығы немесе қоршаған ортаның қолайсыз жағдайлары сияқты әртүрлі жағдайларда бірдей өсімдік пен зиянкестердің өзара әрекеттесуі әртүрлі нәтижелерге әкелуі мүмкін. Патогендік организмдер үнемі өзгеріп отыратыны, бұрыннан сезімтал емес будандарға әсер ететін жаңа биотиптер, патотиптер, нәсілдер немесе штамдар пайда болатыны жақсы мәлім. Өсімдіктің зиянкеске реакциясын сипаттау үшін қолданылатын терминдердің біркелкілігін қамтамасыз ету үшін ISF Көкөністер мен сәндік дақылдар секциясы келесі терминдерді анықтады.

Анықтамалар:

Сезімталдық – бұл өсімдік буданының белгілі бір зиянкестің өсуі мен дамуын шектей алмауы.

Тұрақтылық (төзімділік) – қандай да бір өсімдік сұрыпының белгілі бір патогендердің немесе зиянкестердің өсуі мен дамуын шектеу қабілеті және/немесе сыртқы орта мен инфекциялық фон бірдей болған жағдайда, сезімтал сұрыптармен салыстырғанда олар келтіретін зиян. Өте жоғары инфекциялық фонда төзімді сұрыптар аурудың немесе зақымданудың белгілерін көрсете алады.

Тұрақтылықтың екі типі бар:

Жоғары тұрақтылық (HR)

Өсімдіктер сезімтал сұрыптармен салыстырғанда орташа инфекциялық фонда патогендердің немесе зиянкестердің өсуі мен дамуын шектейді. Алайда, ауыр инфекциялық фонда олар зақымдану немесе бүліну белгілерін көрсетуі мүмкін.

Орташа тұрақтылық (IR)

Өсімдіктер патогендердің немесе зиянкестердің өсуі мен дамуын шектейді, алайда сезімталдығы жоғары сұрыптармен салыстырғанда зақымдану немесе бүліну белгілерін көрсетуі мүмкін. Тұрақтылығы орташа сұрыптар, бірдей жағдайларда сезімтал сұрыптарға қарағанда зақымдану/бүліну белгілерін аз көрсетеді.

Егер өсімдіктің сұрыпына қатысты тұрақтылық мәлімделсе, ол көрсетілген биотиптермен, патотиптермен, нәсілдермен немесе зиянкестердің штаммдарымен шектелетінін айта кеткен жөн.

Егер сұрыптың тұрақтылығы туралы мәлімдемеде биотиптер, патотиптер, нәсілдер немесе штаммдар көрсетілмесе, бұл аталған зиянды организмнің биотипі, патотипі, нәсілі немесе штаммы бойынша жалпы қабылданған жіктемесі жоқ дегенді білдіреді. Пайда болуы мүмкін жаңа биотиптер, патотиптер, нәсілдер немесе штаммдар, бастапқы тұрақтылық туралы мәлімдемеге жатпайды.

* FAO Біріккен Ұлттар Ұйымының Азық-түлік және ауылшаруашылық ұйымы келесі анықтама береді: Өсімдіктерге немесе өсімдік өнімдеріне зиян келтіретін өсімдіктің, жануардың немесе патогенді агенттің кез келген түрі, штаммы немесе биотипі. Сондықтан патогендер (ауру тудыратын бактериялар, вирустар және саңырауқұлақтар сияқты микроорганизмдер) «зиянкестер» терминіне енгізіледі.

2. Төзімділік кодтары

Халықаралық тұқым федерациясының (ISF) веб-сайты көкөніс дақылдарына төзімділіктің халықаралық кодтарының жаңартылған шолуын ұсынады: Pest Codes – International Seed Federation (worldseed.org)

Өңделген тұқымдарды қауіпсіз пайдалану

Өңделген тұқымдарды пайдаланған кезде сіз өзіңіздің және қоршаған ортаны қорғаудың сақтық шараларын сақтауыңыз керек. Осы беттен сақтық шаралары туралы қосымша ақпаратты таба аласыз

4. Өңделген тұқымдарды қауіпсіз пайдалану бойынша кеңестер

• Өңделген тұқымдарды пайдаланған кезде өзіңіздің қауіпсіздігіңіз бен қоршаған ортаны қорғау үшін сақтық шараларын қолданған жөн. Осы сақтық шаралары туралы қосымша ақпаратты осы беттен таба аласыз. Өзіңіздің қауіпсіздігіңіз және қоршаған ортаны қорғау үшін келесі сақтық шараларын сақтау қажет:

Жалпы

• Өңделген тұқымдарды адам немесе жануарлардың тұтынуына немесе басқа қайта өңдеу процестері үшін пайдаланбаңыз.
• Балалар мен жануарлардың қолы жетпейтін жерде сақтаңыз.
• Тұқым қаптамаларын абайлап пайдаланыңыз. Өңделген тұқымдармен жұмыс істеу және тұқым себу жабдықтарын тазалау кезінде теріге және тыныс алу жолдарына тиіп кетпеңіз және қорғаныс киімін киіңіз.
• Тамақтанар алдында және жұмыстан кейін қолдарыңызды және терінің ашық жерлерін жуыңыз.
• Шашылған тұқымдарды көміңіз немесе алып тастаңыз.
• Өңделген тұқымдарды жер үсті суларынан/су қоймаларынан алыс ұстаңыз.

Себудің алдында

• Сепкіштерді толтыру немесе босату кезінде қаптарды ашқан кезде шаңның әсеріне ұшырамаңыз.
• Толтыру кезінде тұқым қапшығындағы шаңның сепкішке түсуіне жол бермеңіз.
• Зарарсыздандырылған егін материалын басқа құралдармен өңдемеңіз.

Себу кезінде

• Пневматикалық сепкішті пайдаланған кезде ауа ағыны, өңделген тұқымдардың шаңы дефлекторлар арқылы топырақ бетіне немесе топыраққа бағытталуы керек.
• Тұқымның ұсынылған мөлшерін себіңіз.
• Құстар мен сүтқоректілерді қорғау үшін өңделген тұқымдарды топыраққа дұрыс себу тереңдігіне, соның ішінде қатардың соңында және учаскенің бұрыштарына отырғызу керек.

Себуден кейін

• Бос пакеттерді немесе өңделген тұқымдарды қоршаған ортада ашық күйінде қалдырмаңыз. Оларды жергілікті ережелерге сәйкес кәдеге жаратыңыз.
• Қалған өңделген тұқымдардың түпнұсқалық пакеттерге қайта салынғанына көз жеткізіңіз.
• Босаған тұқым пакеттерін басқа мақсаттарда пайдаланбаңыз.

Ескерту белгілері

• Осы жерден жүктеп алыңыз

Euroseeds

Осы сақтық шаралары Еуропалық Тұқым өсірушілер қауымдастығымен дайындалды, www.euroseeds.eu

Тұқымдарды қауіпсіз пайдалану туралы әртүрлі тілдердегі ақпарат

• Қауіпсіздік жөніндегі кеңестер

5. Тұқымдарды сақтау шарттары

Rijk Zwaan тұқымдарын тасымалдау және сақтаудан бастап себілгенге дейін ашылмаған қаптамада сақтау бойынша ұсыныстар.

Сақтау шарттары

• Ашылмаған қаптаманы құрғақ жерде 15С Цельсий тұрақты температурада және 30% салыстырмалы ылғалдылықта, түпнұсқалық картон қорапта сақтаңыз жөн.
• 5-тен 20 градус Цельсийден тыс температурада және/немесе 40%-дан жоғары салыстырмалы ылғалдылықта сақтау тұқым сапасына теріс әсер етеді. Сондықтан қаптаманы тікелей күн сәулесінен, жаңбырдан, жоғары температурадан және/немесе жоғары ылғалдылықтан қорғау маңызды.
• Егуді бастағанша қаптаманы ашпаңыз. Қаптама ашылғаннан кейін тұқымдардың сақтау мерзімі шектеулі.

Жоғарыда келтірілген ұсыныстарға қатысты ерекшеліктердің қаптамада бар-жоғын тексеріңіз.